Αλεκα Παιζη

«902 TV»

Αφιέρωμα στην Αλέκα Παΐζη

Παρακολουθήστε απόψε στις 21.30 από την τηλεόραση του «902» την εκπομπή «Δεν άνθισαν ματαίως», η οποία θα παρουσιάσει το πρώτο μέρος αφιερώματος στην Αλέκα Παΐζη.
Η Αλέκα Παΐζη γεννήθηκε στην Κρήτη (30/7/1919). Αγωνίστρια από σπουδάστρια και μετά, βρέθηκε μέσα στην Αντίσταση την περίοδο της Κατοχής, τυπώνοντας στο σπίτι της τον πρώτο παράνομο «Ριζοσπάστη». Για τη δράση της συνελήφθη από τους Γερμανούς, ενώ έμεινε εξόριστη τρία χρόνια στο Τρίκερι και στο Μακρονήσι, υπομένοντας σκληρά βασανιστήρια.
Το πάθος της για τη ζωή και η αγωνιστική της στάση σαν άνθρωπος και καλλιτέχνης την καθιστούσε δραστήρια και δημιουργική, υπηρετώντας τον άνθρωπο και την τέχνη. Ιδιαίτερα εκφραστική, η Αλέκα Παΐζη υπήρξε μια ξεχωριστή ηθοποιός. Μικροκαμωμένη, με μια μελωδική φωνή, καλλιτεχνικά και προσωπικά πορεύτηκε πάντα με τις απόψεις και τις ιδέες της και με γνώμονα μια αίσθηση εσωτερικής ελευθερίας.
Τη δεκαετία του 1950, αλλά και στις αρχές της δεκαετίας του 1960, πέρασε σκληρά επαγγελματικά χρόνια. Μια μεγάλη και πανέμορφη πρωταγωνίστρια, «απαγορευμένη» όμως για το ελληνικό θέατρο. Το 1961 ο Σωκράτης Καραντηνός, πρωτεργάτης και διευθυντής του νεοσύστατου Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδας, παρανομώντας ουσιαστικά, τολμά να την προσλάβει χωρίς την απαραίτητη, τότε, βεβαίωση «κοινωνικών φρονημάτων» και το 1963 την επαναπροσλαμβάνει, πάλι παραβαίνοντας το σχετικό νόμο. Πρωταγωνίστρια του ΚΘΒΕ τη βρίσκει η 21η Απρίλη, όπου την ίδια νύχτα, λόγω και απειλών κατά του διευθυντή αν επέτρεπε την παραμονή της στο ΚΘΒΕ, η Αλέκα Παΐζη φυγαδεύεται από τη Θεσσαλονίκη και φεύγει για το Λονδίνο και μετά στην Ιταλία, αναπτύσσοντας αντιδικτατορική δράση και υπομένοντας τα τεράστια προβλήματα επιβίωσής της.
Με τη μεταπολίτευση επέστρεψε στην Ελλάδα και στο θέατρο. Η πρώτη επανεμφάνιση στο θέατρο έγινε με το «Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο» του Λεωνίδα Τριβιζά, στο έργο «Κάπταιν Σελλ, κάπταιν Εσσο».

    

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

22/5/2012

 -- Αφιέρωμα στην Αλέκα Παΐζη

7/2/2012

 -- Αφιέρωμα στην Αλέκα Παΐζη

18/7/2010

 -- Υποκλινόμαστε στο παράδειγμα, το ήθος και την αγωνιστικότητά της

5/2/2009

 -- «Αναπνοή» της, οι αγώνες του λαού

5/2/2009

 -- Ανακοινώσεις της ΚΕ του ΚΚΕ και του ΚΣ της ΚΝΕ

'' ΟΙ ΧΑΛΑΣΟΧΩΡΗΔΕΣ''

 Επειδη  ο  ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ   δεν  ηταν  μονο  το  ''ΟΝΕΙΡΟ  ΣΤΟ ΚΥΜΑ''!!!!

ΤΟ   ΔΕΝΔΡΟ  ΤΗΣ  ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ [  κατα  Παπαδιαμαντη]

 

Η αργία εγέννησε την πενίαν. 

Η πενία έτεκε την πείναν.

 Η πείνα παρήγαγε την όρεξιν.

 Η όρεξις εγέννησε την αυθαιρεσίαν.

 Η αυθαιρεσία εγέννησε την ληστείαν. 

Η ληστεία εγέννησε την πολιτικήν.

 Ιδού η αυθεντική καταγωγή του τέρατος τούτου. 

Τότε και τώρα, πάντοτε η αυτή. 

Τότε διά της βίας, τώρα διά του δόλου... και διά της βίας.

Πάντοτε αμετάβλητοι οι σχοινοβάται ούτοι, οι Αθίγγανοι, οι γελωτοποιοί ούτοι πίθηκοι (καλώ δε ούτω τους λεγομένους πολιτικούς). Μαύροι χαλκείς κατασκευάζοντες δεσμά διά τους λαούς εν τη βαθυζόφω σκοτία του αιωνίου εργαστηρίου των».

ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ  

«Οι Χαλασοχώρηδες» (πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα «Ακρόπολις» 12-22 Αυγούστου 1892). Σ'αυτό καταγράφει τα εκλογικά ήθη της εποχής, την υφαρπαγή ψήφων με υποσχέσεις, ρουσφέτια, εκβιασμούς, περιγράφοντας παράλληλα κομματάρχες και υποψήφιους βουλευτές.

Ε, ΚΑΙ;;;;;

Η Ταϊτή του Γκογκέν ήταν ψεύτικη

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΟΥΖΑΚΗ

«Κάντε κρατήσεις τώρα για την πιο «καυτή» έκθεση στην πόλη». Με αυτό τον άμεσο τρόπο η Tate Modern του Λονδίνου προτρέπει από τη σελίδα της στο Διαδίκτυο τους φιλότεχνους να κλείσουν εισιτήρια για την έκθεση «Gauguin: Maker of Myth» με περισσότερα από 100 έργα του Γάλλου ζωγράφου Πολ Γκογκέν (1848-1903).

«Ποτέ πια» του 1897 Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεσή του στη βρετανική πρωτεύουσα ύστερα από 50 χρόνια. «Προετοιμαστείτε να δείτε εκθαμβωτικούς ιμπρεσιονιστικούς πίνακες, λαμπρά δείγματα συμβολισμού, εφευρετική γλυπτική και πρωτοποριακή κεραμική», συμπληρώνουν οι «Σάντεϊ Τάιμς». Εγκαινιάζεται στις 30 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει έως τις 26 Ιανουαρίου 2011.
Η Tate Modern δεν αρκείται στο γεγονός ότι καταφθάνουν στο Λονδίνο απ' όλο τον κόσμο μερικά από τα σημαντικότερα έργα του ζωγράφου -το ένα τρίτο, μάλιστα, από αυτά δεν έχει παρουσιαστεί ποτέ στη βρετανική πρωτεύουσα. Η λογική «διοργανώνω μια έκθεση με έργα ενός μετρ για να θαυμάσουν τα πλήθη το μεγαλείο του» δεν ικανοποιεί πια τις απαιτήσεις των φιλότεχνων που κατακλύζουν το μητροπολιτικό Λονδίνο.
Γι' αυτό οι επιμελητές της έκθεσης επιχειρούν να τονίσουν μια λιγότερο προβεβλημένη διάσταση της τέχνης του: τη μυθοπλαστική του δεινότητα, την ικανότητά του να δημιουργεί ζωηρές παραστάσεις αναμιγνύοντας πραγματικά με φανταστικά στοιχεία και την επιθυμία του να σοκάρει, τακτική που ενώνει υπόγεια το έργο του με την προβοκατόρικη τέχνη του 21ου αιώνα.
Δεν λείπουν, σαφώς, από την έκθεση οι αισθησιακές απεικονίσεις της Ταϊτής με τις γυμνές γυναίκες, ανάμεσα σε φαιοκόκκινα ή παραδείσια τοπία, και όσα έργα ενέταξαν την τέχνη του στο κίνημα του πριμιτιβισμού. Για αρκετό καιρό κάποιοι πίστευαν ότι ο Γκογκέν είχε μεταφέρει στον καμβά την πραγματική ζωή της Ταϊτής. Οι επιμελητές της έκθεσης ξεκαθαρίζουν, όμως, πως οι εξωτικές παραστάσεις του δεν έχουν και μεγάλη σχέση με την πραγματικότητα. Πρόκειται για μύθους που «ύφανε» με μαεστρία ο ζωγράφος ανακαλώντας συμπεριφορές και ήθη τα οποία, το 1890, την εποχή που ο Γκογκέν βρισκόταν στο νησί, δεν ήταν παρά μακρινοί απόηχοι του παρελθόντος ή απλώς φαντασιώσεις. 

18 διευθύνσεις όπου μπορείτε να βρείτε online δωρεάν ταινίες και ντοκιμαντέρ

Μέρη στο διαδίκτυο όπου μπορεί κανείς να δει ταινίες και ντοκιμαντέρ εντελώς δωρεάν, αλλά και νόμιμα. Από κλασικές δημιουργίες σκηνοθετών όπως ο Γκοντάρ, ο Κουροσάβα, ο Ταρκόφσκι και ο Χίτσκοκ έως σύγχρονες ανεξάρτητες παραγωγές, φιλμάκια μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ.

Σε κάθε περίπτωση όμως, απαραίτητη για τη θέαση είναι η γνώση της γλώσσας προβολής της ταινίας, αφού υπότιτλοι δεν υπάρχουν.

• Openculture.com. Δικαιωματικά αναφέρεται πρώτο. Η συγκεκριμένη σελίδα πρόκειται για ενότητα του ιστοχώρου Openculture και εκτός από την παρουσίαση πηγών όπου μπορεί να βρει κανείς δωρεάν ταινίες και ντοκιμαντέρ, περιλαμβάνει μια εξαιρετική λίστα επιλεγμένων ταινιών. Εκεί θα βρείτε μαζεμένες ταινίες-σταθμούς όπως Το «Χιροσίμα αγάπη μου», το «Ρασομόν», το «Αντρέι Ρουμπλιόφ» και αρκετές άλλες. Κάποιες από τις ταινίες είναι διαθέσιμες μόνο για χρήστες εντός των ΗΠΑ, ενώ άλλες ενδέχεται να μην είναι πλέον διαθέσιμες κατόπιν αιτήματος του δημιουργού ή της εταιρείας παραγωγής (π.χ. αυτό συνέβη με κάποια φιλμάκια μικρού μήκους του Λιντς).

• MoviesFoundOnline.com. Πρόκειται για ταινίες που δεν προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα και αποτελούν «κοινό κτήμα» (public domain).

• Archive.org. Πρόκειται για επιμέρους ενότητα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Internet Archive. Εδώ περιλαμβάνονται ταινίες μικρού μήκους, βωβές ταινίες και τρέιλερ, διαθέσιμα όχι μόνο για online προβολή αλλά και για κατέβασμα.

• Youtube Movies. Οι τίτλοι που περιλαμβάνει δεν είναι και οι πιο γνωστοί, ωστόσο μπορεί να πετύχετε αρκετές αναγνωρίσιμες ταινίες (π.χ. έχει αρκετές ταινίες του Μπρους Λι). Κάποιες από τις ταινίες μπορεί να μην είναι διαθέσιμες στην Ελλάδα, οι περισσότερες ωστόσο παίζουν κανονικά.

• Ubu Web. Εξαιρετικά ενδιαφέρον site που περιλαμβάνει δεκάδες πειραματικά φιλμάκια, ντοκιμαντέρ και κλιπάκια γυρισμένα από γνωστούς ή και όχι-πάντα-τόσο-γνωστούς καλλιτέχνες. Ανάμεσά τους μπορείτε να βρείτε έργα δημιουργών όπως ο Γκοντάρ, ο Γκρίναγουεϊ και ο Όρσον Ουέλς. Κάποια από τα έργα, μάλιστα, είναι διαθέσιμα και για κατέβασμα.

• B-Movie Classics. Ο τηλεοπτικός σταθμός AMC (που έχει στο ενεργητικό του τη θρυλική σειρά “The Prisoner” του 60 και τα γνωστά και πρόσφατα “Breaking Bad” και “Mad Men”) δημιούργησε μια ενότητα αφιερωμένη στις B-Movies φαντασίας. Οι λάτρεις του είδους σίγουρα θα το εκτιμήσουν. Μπορεί μάλιστα να πετύχετε και κάποια γνωστά ονόματα, όπως αυτό του Κάρπεντερ και του Κλάους Κίνσκι.

• Classic Cinema Online. Παλιές ταινίες έως και τη δεκαετία του 60, από κάθε είδος: περιπέτειες, θρίλερ, ντοκιμαντέρ, βιογραφίες, κωμωδίες, animation κ.α.

• ClearBits Movies. Περιλαμβάνει υλικό που δεν προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα, διαθέσιμο για ελεύθερο κατέβασμα.

• Creative Commons. Λίστα με ταινίες και φιλμάκια που έχουν δημιουργηθεί υπό καθεστώς Creative Commons. Συνήθως δεν υπάρχουν απευθείας προβολές αλλά links προς τις σελίδες της εκάστοτε δημιουργίας, όπου όμως μπορείτε να τη δείτε ή ακόμα και να την κατεβάσετε.

• Europa Film Treasures. Μεγάλος κατάλογος ευρωπαϊκών φιλμ κάθε είδους: από κωμωδίες έως ταινίες επιστημονικής φαντασίας και από γουέστερν σε animation. Περιλαμβάνει και μηχανή αναζήτησης που μπορεί να περιορίσει τα αποτελέσματα αν χώρα, είδος, χρονική περίοδο, δημιουργό κλπ.

• Free Movies Online. Εύχρηστο website με με αρκετά μεγάλη συλλογή και παρουσίαση ταινιών που πλέον αποτελούν κοινό κτήμα. Περιλαμβάνει συνοδευτικές πληροφορίες για κάθε ταινία, ενώ εξηγεί και τον λόγο για τον οποίο έχει αποδεσμευτεί από πνευματικά δικαιώματα.

• Film Annex. Μια από τις μεγαλύτερες βάσεις με δωρεάν ταινίες, διαθέσιμες για online προβολή ή ακόμη και για κατέβασμα. Εδώ μπορείτε να βρείτε παλιές, κλασσικές ταινίες καθώς επίσης και ανεξάρτητα φιλμ. Στις προβολές ενδέχεται να εμφανίζονται διαφημίσεις.

• Free Movies Cinema. Εδώ θα βρείτε παλιές αλλά και νεότερες ταινίες, b-movies, ντοκιμαντέρ και επεισόδια παλιών τηλεοπτικών σειρών.

• NBF.ca. Πρόκειται για έναν δικτυακό τόπο που συγκεντρώνει ταινίες που έχουν παραχθεί από το Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου του Καναδά. Υπάρχουν αρκετές ταινίες διαφόρων ειδών, διαθέσιμες στα αγγλικά και τα γαλλικά.

• Free Documentaries.org. Ο συγκεκριμένος ιστοχώρος «εξειδικεύεται» στην προβολή «προβοκατόρικων» ντοκιμαντέρ τύπου Zeitgeist, Supersize me κλπ.

• SnagFilms. Άλλος ένας χώρος όπου μπορείτε να βρείτε πολλά δωρεάν ντοκιμαντέρ.

• Best Online Documentaries. Ό,τι λέει ο τίτλος. Online ντοκιμαντέρ για διάφορα θέματα: πολιτική, επιστήμη, ιστορία, βιογραφίες, υγεία, θρησκεία κ.α.

• Documentary Film Network. Site που αρχειοθετεί ντοκιμαντέρ και τα διαθέτει δωρεάν.

• 
  

J. S. BACH

 

Μια μουσική, μια ιστορία Γ. Σ. Μπαχ: «Το ορατόριο των Χριστουγέννων» ΙΣΜΑ Μ. ΤΟΥΛΑΤΟΥ

Ευφορία, αισιοδοξία και λαμπρότητα πλημμυρίζουν, κυριολεκτικά, το «Ορατόριο των Χριστουγέννων» του Γ.Σ. Μπαχ. Εργο χορωδιακό που παράλληλα προϋποθέτει τη συμμετοχή σολίστ και ορχήστρας, γράφτηκε για τον εκκλησιαστικό εορτασμό της χριστουγεννιάτικης περιόδου του 1734 και ενσωματώνει μουσική από προγενέστερες- κοσμικές κυρίως- συνθέσεις του Μπαχ ο οποίος, αν και δεν συνήθιζε κάτι τέτοιο, στην προκειμένη περίπτωση προφανώς αναγκάστηκε να το κάνει, λόγω πίεσης χρόνου. Το κείμενο συνυπογράφει ο συνθέτης και ο Κρίστιαν Φρίντριχ Ενριτσι, γνωστός ως Πικάντερ, ένας κρατικός λειτουργός ο οποίος πιστεύεται πως είχε προσεγγίσει τον Μπαχ από το 1724 κιόλας, ένα χρόνο, δηλαδή, μετά την άφιξη του συνθέτη στη Λειψία, δίνοντάς του διάφορα κείμενα την περίοδο κατά την οποία ήταν κάντορας στην εκκλησία του Αγίου Θωμά. Το 1734, λοιπόν, ο Μπαχ ζήτησε από τον Πικάντερ να τον βοηθήσει με μια μεγάλης κλίμακας χριστουγεννιάτικη σύνθεση. Δεν είναι ξεκάθαρο, όμως, αν ο συνθέτης είχε στο νου του κάποιο έργο στα πρότυπα των Παθών (κατά Ιωάννη και Κατά Ματθαίον) ή αν σκόπευε να συνθέσει μια χαλαρή ενότητα από διάφορες καντάτες για κάθε μια από τις εορτές της αντίστοιχης περιόδου. Αν και σήμερα το έργο παρουσιάζεται ενιαίο και διαρκεί τρεις, σχεδόν, ώρες, σύμφωνα με τις σχετικές πηγές ο Μπαχ ποτέ δεν το παρουσίασε έτσι αλλά «κατατμημένο», με τρόπο ώστε να καλύπτει όλο το διάστημα του εορτασμού της Γέννησης, από την πρώτη ημέρα των Χριστουγέννων ως τα Θεοφάνια. Κάθε μια από τις έξι Καντάτες, δηλαδή, αντιστοιχεί σε μια γιορτινή ημέρα: η πρώτη (των Χριστουγέννων) περιγράφει τη Γέννηση του Χριστού, η δεύτερη (για την 26η Δεκεμβρίου) την αναγγελία στους βοσκούς, η τρίτη (για την 27η Δεκεμβρίου) τη λατρεία των βοσκών, η τέταρτη (για την Πρωτοχρονιά) την περιτομή και τη βάπτιση του Ιησού, η πέμπτη (για την πρώτη Κυριακή μετά την Πρωτοχρονιά) το ταξίδι των Μάγων και, τέλος,η έκτη (για τα Θεφάνια) περιγράφει την λατρεία των Μάγων.

Mετά τον θάνατο του Μπαχ, το έργο ξεχάστηκε. Μόνο μετά την εκ νέου ανακάλυψη των Κατά Ματθαίον Παθών (1829) παρουσιάστηκε και πάλι το Ορατόριο των Χριστουγέννων με πρώτη εκτέλεση αυτή του Εντουαρντ Γκρελ με την Sing-Akademie του Βερολίνου το 1857. Σήμερα, πρόκειται για το δημοφιλέστερο, ίσως, έργο της χριστουγεννιάτικης περιόδου έχοντας γνωρίσει αναρίθμητες εκτελέσεις και ηχογραφήσεις από διάσημους μαέστρους και σύνολα (Χέλμουτ Ρίλινγκ, Τον Κόοπμαν, Τζον Ελιοτ Γκάρντινερ κ.α)

Ενδεικτικά ακούστε

The Complete Christmas Celebration / Deutsche Grammophon (English Baroque Soloists, Monteverdi Choir, J.E Gardiner)

Bach Weinachts Oratorium / Decca (Gewandhausorchester/ Riccardo Chailly)

J. S. Bach - (1/3) Weihnachtsoratorium BWV 248 - Kantate I (Excerpts)

http://www.youtube.com/watch?v=MBNwmzQKuko&feature=player_embedded

J.S. Bach - Christmas Oratorio BWV 248 - Part II For the Second Day of Christmas - Mvt. I

http://www.youtube.com/watch?v=539wuC_iqkg&feature=player_embedded

J.S. Bach - Christmas Oratorio BWV 248 - Part VI For the Feats of Epiphany - Mvts. VII - XI

http://www.youtube.com/watch?v=6D_nn2czK9s&feature=player_embedded

JS Bach-Weihnachtsoratorium Schliebe, mein Herze M Chance

http://www.youtube.com/watch?v=g2XXJnRRW7Q&feature=player_embedded

'' Για τους φτωχους Ανθρωπους''

Ενα    μικρο   αποσπασμα   απο  το βιβλιο  του  ΧΡΗΣΤΟΥ  ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ.
''Κατι   θα   γινει ,  θα  δεις''
Εκδοσεις.  ΠΟΛΙΣ.
@@@@@@@

--''-Να  σε  διωχνουν   απο  τη  δουλεια   ειναι   σαν   καταγμα.''
Το   απογευμα   που  μας  εδιωξαν  απ' τη δουλεια   κατεβηκα  στο  λιμανι..................................μερα   τρομαχτικη   Ιουλιος   μηνας.................μαυριζε  ο   τοπος   απο  τη  ζεστη.
Ειχε   ενα   παραξενο  φως  εκεινη  η  μερα  μαυρο  και  σκληρο  σαν   τιμωρια  που   αλλαζε   το   σχημα  των  πραγματων   και  τα 'κανε  ολα  αγνωριστα  σπιτια, δρομοι,  αυτοκινητα  ολα   αγνωριστα   σαν  να   'σουν  ξενος   σε  ξενη  χωρα.....................κοιταζα    ψηλα  κι   ελεγα  πως   εκει  ψηλα  ηταν   αλλη   μερα, αλλη   χωρα   μια  μερα  δροσερη  μια  χωρα  που  κοιμοταν   δροσερη, χορτατη,  τρομαγμενη..............ειχε    σκαλωσει   μεσα  μου   εκεινη  η  κουβεντα  του   Αρη,  την  ωρα  που αδειαζε   το  ντουλαπι  και   διπλωνε  τη  φορμα   και  τα   γαντια................τα  διπλωσε  αργα  και  προσεκτικα   σα  να  μην  ηταν   ρουχα   της   δουλειας.......αλλα   ρουχα  καποιου  που   πεθανε   ξαφνικα...........Εκεινη   η   κουβεντα  του   Αρη.
--''Να    σε   διωχνουν   απ'  τη  δουλεια   ειναι    σαν  καταγμα..
,Στην   αρχη    δεν   νοιωθεις   τιποτα,  ειπε  ο  Αρης,  ειναι   ακομα   το   σπασιμο   ζεστο  και  δεν  ποναει.Ο  Πονος   και   ο   Φοβος  ερχεται   αργοτερα   οταν   κρυωσει    το   τραυμα''
Πενηντα   δυο   χρονων.  Ο   γιος   φανταρος    η  κορη    φοιτητρια  στο  Ρεθυμνο. Η  μανα τετραωρα  στου    Σκλαβενιτη.  Δανεια, καρτες.  Και   τωρα μειναμε   χωρις   δουλεια. Πενηνταδυο   χρονων   ενταξει;;;;Τι   κανουμε   μου  λες;;;
Να   σε  διωχνουν  απο  τη  δουλεια   ειναι   σαν   καταγμα!!!!.

Ενας Υποτιμημενος..........................

 

του Γρηγόρη Μπέκου 

NOYBEΛΕΣ

Ο µεγάλος λησµονηµένος της ρωσικής λογοτεχνίας

Ο ρωσοϊαπωνικός πόλεµος του 1904 και ένα υπαρξιακό ψυχογράφηµα στη Ρωσία των αρχών του αιώνα, θέµατα στα αφηγήµατα του συγγραφέα της µεταφυσικής έξαρσης

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  31/07/2011, 05:45

1Share

emailεκτύπωση 

 Ο Λεονίντ Νικολάγεβιτς Αντρέγεφ (1871-1919) συγκαταλέγεται στους λογοτεχνικούς γίγαντες που βγήκαν από τα σπλάχνα της Ρωσίας στα τέλη του 19ου - αρχές του 20ού αιώνα.

Διαβάζοντας αυτόν τον πρωτότυπο και ασυµβίβαστο συγγραφέα, της µεγάλης γενιάς του Προυστ, του Κάφκα και του Τζόις, ο οποίος έγραψε σε µια περίοδο κατά την οποία η παλαιά τάξη του κόσµου γκρεµιζόταν και η ιστορία κυοφορούσε ακόµη µεγαλύτερες δοκιµασίες για την ανθρωπότητα, αντιλαµβανόµαστε όχι µόνο το καλλιτεχνικό του εύρος αλλά ευρύτερα την υπαρξιακή πάλη του υποκειµένου, ενός εαυτού που τελεί υπό καθεστώς σπαρακτικής αβεβαιότητας προσπαθώντας να τοποθετηθεί σε έναν κόσµο που αλλάζει µε τρόπο δραµατικό.

Από τις εκδόσεις Αγρα κυκλοφόρησε ένας ακόµη τόµος µε δύο καταπληκτικές νουβέλες του Αντρέγεφ, «Εκείνος» (1913) και «Το κόκκινο γέλιο» (1905), σε απολαυστική µετάφραση από τα ρωσικά της ποιήτριας Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ (όπως συνέβη µε άλλες δύο, τη «Σκέψη» και τον «Κυβερνήτη», που κυκλοφόρησαν µαζί πέρυσι από τον ίδιο εκδότη).

Η χρονολογικά δεύτερη νουβέλα, «Εκείνος», ένα ψυχογραφικό παραλήρηµα, αφορά έναν φτωχό φοιτητή από την Αγία Πετρούπολη ο οποίος βρίσκει δουλειά ως προγυµναστής σε ένα παραθαλάσσιο αποµονωµένο χωριό και σε ένα σπίτι που, ενώ φαινοµενικά το διαπερνά µια θανάσιµη «γοητεία θλίψης και φόβου», όλοι γελούν επιδεικτικά και καταναγκαστικά περιφέρουν την επιφανειακή χαρά τους.

Ο Νόρντεν, ο πατέρας του σπιτιού, έχει χάσει την κόρη του – πνίγηκε κάνοντας βαρκάδα στη θάλασσα –, ενώ η γυναίκα του είναι κλειδωµένη στο δωµάτιό της και επικοινωνεί µε τους υπόλοιπους µόνο µε τις νότες του πιάνου της.

Τότε εµφανίζεται κάτι που µοιάζει µε φάντασµα, ένα πρόσωπο βγαλµένο από τις πιο οριακές στιγµές του Εντγκαρ Αλαν Πόου, το οποίο αρχίζει να καταδιώκει τον πρωταγωνιστή ώσπου τον ρίχνει σε ένα πηγάδι συνειδησιακών µαρτυρίων και ανατριχίλας.

Στο «Κόκκινο γέλιο», έργο εµπνευσµένο από τον ρωσοϊαπωνικό πόλεµο του 1904, όπου η κριτική εντοπίζει τα προδροµικά στοιχεία της εξπρεσιονιστικής γραφής και θεωρείται η πιο φιλόδοξη νουβέλα του, ένας τραυµατισµένος αξιωµατικός επιστρέφει από το µέτωπο της Μαντζουρίας έχοντας χάσει τα πόδια του και αφηγείται το παράλογο του πολέµου, ώσπου να τον αντικαταστήσει, στο δεύτερο µέρος, ο αδελφός του, που εξωθεί την πρόζα του συγγραφέα σε έναν άγριο, ζοφερό λυρισµό.

Ο συγγραφέας, ο οποίος είχε αποπειραθεί να αυτοκτονήσει τρεις φορές, ήθελε να εικονογραφήσει τη νουβέλα µε τη σειρά των χαρακτικών του αγαπηµένου του Γκόγια «Τα δεινά του πολέµου». Πολλοί κριτικοί θεώρησαν τις νουβέλες του Αντρέγεφ, ο οποίος επιπλέον ασχολήθηκε µε τη φωτογραφία και τη ζωγραφική, ανώτερες και από εκείνες του Τσέχοφ. Ο,τι στον Τσέχοφ είναι µια αργή καταβύθιση και στον Ντοστογέφσκι ένας αποφασιστικός βηµατισµός προς το υψηλό δράµα, στον Αντρέγεφ είναι ένα παραφρονηµένο και πεσιµιστικό ξέσπασµα εκεί ακριβώς που θολώνει η λογική και γιορτάζουν η µεταφυσική και η τελεολογία.

Πολέµιος και του τσάρου και των µπολσεβίκων

Το πειραματικό και νευρώδες έργο του Αντρέγεφ, που μπόλιασε τη ρωσική ρεαλιστική παράδοση με τα βαθιά φιλοσοφικά ερωτήματα της ζωής και ανακίνησε με τη γραφή το χάος της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, υπήρξε πρωτοποριακό και διχαστικό.

Στην αρχή ήρθαν οι χιλιάδες πωλήσεις και η αποθέωση της κριτικής. Την πρώτη δεκαετία του προηγούμενου αιώνα (με την πολιτική ανατροπή που επέφερε η Οκτωβριανή Επανάσταση), ο Αντρέγεφ υπήρξε η πιο αμφιλεγόμενη λογοτεχνική προσωπικότητα της πατρίδας του.

Εχοντας προσχωρήσει στις ιδέες του σοσιαλισμού, καταδίκασε τη βαναυσότητα του τσαρικού καθεστώτος, αλλά στη συνέχεια αποκήρυξε την τυφλή βία των επαναστατών, θεωρώντας την τελείως άσχετη με τις επαναστατικές ιδέες που ο ίδιος υπερασπιζόταν. uni0394εν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι μόνο με την έναρξη της αποσταλινοποίησης, γύρω στο 1955, ο Αντρέγεφ μπόρεσε να επανεκτιμηθεί με ακραιφνώς καλλιτεχνικούς όρους.

Η πολιτική ορθότητα (που ακολούθησε την περιστασιακή λογοκρισία των επιτυχημένων θεατρικών του έργων) προσπάθησε να βυθίσει το έργο του για πάντα στη λήθη, αλλά καταπώς φαίνεται, μάλλον δεν το κατάφερε.

ΠΗΓΗ.  Εφημ.  ''ΒΗΜΑ''